สุภาษิตคำพังเพย ของล้านนาไทย ข้อ ๑๑ ถึง ข้อ ๒๐
๑๑. บ่ดีเลี้ยงคนต่างด้าว บ่ดีเลี้ยงท้าวต่างแทน บ่ดีดูแคลนคนตกทุกข์.
ความหมาย ไม่ควรไว้ใจคนที่เรายังไม่รู้จัก และอย่าดูถูกคนที่ทุกข์ยาก
ไม่แน่ว่าต่อไปเขาอาจจะได้เป็นใหญ่.
๑๒. คนมาใหม่ อย่าได้ไจ๋ก๋าน ลูกเมียมาน อย่าได้ไปก้า
ความหมาย คนที่มาอยู่ใหม่ เรายังไม่รู้จักนิสัยใจคอ อย่าเพิ่งใช้งาน เมีย
กำลังท้องอย่าได้ไปค้าขาย เพราะไว้ใจใครไม่ได้ เหมือนกับตัวเราคอย
ดูแลเอง.
๑๓. แมวบ่ลี้บ่ได้กินหนู ป๋าเหยี่ยนอยู่ฮู ยังตายถูกส้อม.
ความหมาย แม้แมวจะจับหนู ก็ต้องแอบซ่อน มิเช่นนั้น จะไม่ได้กินหนู
แม้แต่ปลาไหลอยู่ในรู ก็ยังมิวายจะถูกแทงตาย ดังคำที่ว่า “อย่าได้
ประมาท”.
๑๔. เสียเงินเสียคำ ยังฮิหาได้ ของอยู่ใต้ยังลุ่มวิสัยเสีย
ความหมายนั้น เงินทองนั้นเป็นของนอกกาย ถ้าไม่ตายหาเอาเมื่อไหร่ก็
ได้ แต่คนที่มีน้ำใจ จะหาที่ไหนไม่ได้ ควรจะรักษาน้ำใจกันไว้ การใดที่ทำ
ไปแล้ว ถ้าเป็นการเสียน้ำใจกัน ไม่ควรทำ.
๑๕. ยามเมื่อเป๋นดี มีเก้าป้าสิบป้า เสื้อปุดหลังขาดหน้า มีป้าคนเดียวก็
หาบ่มี.
ความหมาย ยามมั่งมีศรีสุข มีญาติพี่น้องมากมาย แต่พอยากจน ญาติ
พี่น้องก็พากันตีจากไปหมด.
๑๖. งัวควายจ้างม้า ตายแล้วเหลือหนัง
ดูกขนเขายัง เอาไจ้ก๋านได้
จ๋าที่สุดเหลือปุ๋มและไส้ คนยังกิ๋นลำอิ่มต้อง
มนุษย์เฮาตายสหายปี้น้อง ไผบ่ห่วงข้องอาลัย
แม้แต่ดูกพั๊วะ เขายังขว้างไกล
กลัวจักเป็นภัย ผีจักหลอกได้
ความชั่วรีบหนี ความดีรีบใกล้
ต๋ายแล้วจื้อหากตึงยัง.
ความหมาย วัว ควาย ช้าง ม้า เมื่อตายไปแล้ว อวัยวะคือ งา หรือ เขา ก็
ยังมีประโยชน์ มีราคาแพง แต่คนเรานั้น เมื่อตายไปแล้ว ก็มีแต่คุณงาม
ความดี หรือความชั่วเท่านั้นที่โลกกล่าวขวัญถึง.
๑๗.ป้อจายลุกเจ้า หื้อผ่อสี่แจ่งบ้าน
แม่หญิงลุกเจ้า หื้อผ่อสี่แจ่งเฮือน.
ความหมาย ความรับผิดชอบของสามีภรรยานั้น สามีต้องดูแลความเป็น
อยู่ของครอบครัว ส่วนภรรยาต้องดูแลความเป็นไปภายในบ้าน งานการ
ในบ้านต้องเรียบร้อย.
๑๘.อย่าไปนั่งถ้าก๋าน อย่าไปห้อเปิ้นวาน เปิ้นไจ้ไปนอนถ้าไข้ใ
ความหมาย อย่าไปนั่งรองานที่จะทำ มีงานอะไรให้รีบๆทำเสีย.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น